Του Άρη Σπίνου
Οι αυστηρότατες συστάσεις και προειδοποιήσεις του κλιμακίου που επισκέφτηκε την Ελλάδα στα τέλη του 2021 και συνέταξε την ad hoc έκθεση 87 σελίδων κατέστησαν τη χώρα μας υπόλογη για τα «εξπρές του μεσονυχτίου».
Η έκθεση δόθηκε στην ελληνική κυβέρνηση τον Μάρτιο με το προβλεπόμενο περιθώριο λίγων μηνών για την κατάθεση των επίσημων εξηγήσεων, οι οποίες και διαβιβάστηκαν πρόσφατα στην Επιτροπή
Η CPT έχει καταγράψει αναλυτικά τα στοιχεία για κάθε μία από τις φυλακές που επισκέφτηκε το κλιμάκιο αλλά και το γενικό πολύ αρνητικό αποτύπωμα του 2021. Μόνο μία λέξη αρκεί: ντροπή! Επρεπε, βλέπετε, να έρθει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να αποφασίσει ο νέος γ.γ. Αντεγκληματικής Πολιτικής να δώσει εντολή προκειμένου: να επισκευάσουν τα τηλέφωνα των φυλακών ώστε να μπορούν οι κρατούμενοι να επικοινωνούν με τους δικούς τους, να απεντομώσουν τα μουχλιασμένα και γεμάτα κατσαρίδες καταστήματα, να επισκευάσουν τα ντους, να υποσχεθούν καλύτερο και επαρκές φαγητό κ.λπ.
Πού να ήξερε η Επιτροπή ότι η κυβέρνηση διόρισε διευθυντές φυλακών με βασικό κριτήριο την «αφοσίωσή» τους στο κόμμα, ενώ ταυτόχρονα απομάκρυνε άξια στελέχη ως μη αρεστά. Τρανό παράδειγμα τα Χανιά, όπου οι συχνές φασαρίες αλλά και τα «αλληλομαχαιρώματα» ακόμα μεταξύ νεοδημοκρατών υπαλλήλων έχουν φτάσει στα άκρα.
Πολύ χαρακτηριστικό είναι το σημείο που η CPT τονίζει ότι «αποτελεί πολιτική επιλογή της ελληνικής κυβέρνησης να προωθήσει μια ποινική πολιτική με ποινές πολύ μεγαλύτερες από ό,τι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Ο συνδυασμός των σχετικά χαμηλών ποσοστών εγκληματικότητας και των πολύ μεγάλων ποινών φυλάκισης δείχνει σαφώς ότι ο υπερπληθυσμός των ελληνικών καταστημάτων κράτησης είναι κατά πρώτο λόγο αποτέλεσμα μιας πολύ αυστηρής ποινικής πολιτικής και νομοθεσίας». Συμπληρώνει, δε, το προφανές, ότι «η κατασκευή νέων καταστημάτων κράτησης δεν είναι ικανή, από μόνη της, να προσφέρει μόνιμη λύση στο πρόβλημα του υπερπληθυσμού». Η αντιμετώπιση απαιτεί -σύμφωνα με την Επιτροπή- μια συνεκτική στρατηγική που θα αφορά τόσο την είσοδο στα καταστήματα κράτησης όσο και την αποφυλάκιση των κρατουμένων «προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η φυλάκιση, συμπεριλαμβανομένης της προσωρινής κράτησης, αποτελεί πραγματικά μέτρο έσχατης ανάγκης».
Η αντιπροσωπεία της CPT παρατήρησε έναν μεγάλο κουβά με φαγητό να παραδίδεται σε κάθε κοιτώνα του υπογείου της Ε' πτέρυγας (η πλέον άθλια πτέρυγα του Κορυδαλλού), όπου οι κρατούμενοι έπρεπε να το μοιράσουν χρησιμοποιώντας πλαστικά δοχεία και στη συνέχεια να χρησιμοποιήσουν το ψωμί τους ως κουτάλι για να τραφούνΕνώ οι φυλακές ξεχειλίζουν πάνω από κάθε επιτρεπτό όριο, διαμορφώνοντας συνθήκες βασανισμού και εξευτελισμού της ανθρώπινης ζωής, τα αγροτικά καταστήματα κράτησης λειτουργούν μόλις στο 35%, γεγονός που η Επιτροπή αποδίδει στα αυστηρά κριτήρια που θεσπίστηκαν πρόσφατα για τη μεταγωγή κρατουμένων στις αγροτικές φυλακές και συστήνει να επανεξεταστούν, μαζί με την πρόληψη να βρίσκονται οι κρατούμενοι κατά το δυνατόν κοντά στις οικογένειές τους.
Η επίσκεψη αποκάλυψε ένα ίδρυμα το οποίο έχει παραμεληθεί σε τέτοιο βαθμό που δεν ήταν σε θέση να παράσχει την κατάλληλη φροντίδα στους ασθενείς του. Το πιο σοκαριστικό ήταν το γεγονός ότι για ένα ψυχιατρικό νοσοκομείο που φιλοξενεί 160 ασθενείς δεν υπήρχε κανένας μόνιμος ψυχίατρος και μόνο 15 ώρες εβδομαδιαίας ψυχιατρικής εισόδου από πέντε διαφορετικούς γιατρούς. Επιπλέον, υπήρχαν μόνο δύο νοσηλεύτριες πλήρους απασχόλησης, η μία εκ των οποίων τέθηκε σε διαθεσιμότητα επειδή αρνήθηκε να εμβολιαστεί κατά του Covid» αναφέρει η Εκθεση.
Ανθρωποκτονίες
20.7.2019 (Χανιά): Πακιστανός πέθανε στο νοσοκομείο
27.7.2019 (Νιγρίτα): Θάνατος 35χρονου Γεωργιανού
26.6.2021 (Χανιά): Θάνατος κρατούμενου με αυτοσχέδιο μαχαίρι
29.4.2022 (Τρίκαλα): Νεκρός Αλβανός κρατούμενος
Αυτοκτονίες
10.7.2019 (Ψυχιατρείο Κορυδαλλού): Απαγχονισμός Ελληνα
19.7.2019 (Κορυδαλλός): Απαγχονισμός 38χρονου Αλβανού
23.9.2019 (Κορυδαλλός): Απαγχονισμός 52χρονου
27.9.2019 (Κορυδαλλός): Απαγχονισμός 40χρονου Αλβανού
14.12.2019 (EKKN Βόλου): Απόπειρα αυτοκτονίας κρατούμενου που κρεμάστηκε με αυτοσχέδιο βρόχο και διακομίστηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Βόλου
12.12.2020 (Γρεβενά): Απαγχονισμός Πακιστανού
25.12.2020 (Λάρισα): 27χρονος αλλοδαπός αυτοπυρπολήθηκε
2.7.2021 (Κέρκυρα): Αυτοκτονία 37χρονου Ελληνα που εξέτιε ποινή 10 ετών για ναρκωτικά
12.12.2021 (Ναύπλιο): Απαγχονισμός Ρουμάνου
06.12.2021 (Μαλανδρίνο): 38χρονος Αλβανός αυτοκτόνησε με κορδόνια μέσα σε κλούβα κατά την επιστροφή του από το Νοσοκομείο Αμφισσας
28.6.2022 (Αλικαρνασσός): Αυτοκτονία 34χρονου
28.6.2022 (Χανιά): Θάνατος αλλοδαπού ύστερα από φωτιά στο κελί του
28.6.2022 (Αλικαρνασσός): Απαγχονισμός 34χρονου Σύρου που είχε καταδικαστεί σε κάθειρξη πέντε ετών για συμμετοχή σε ληστείες
19.7.2022 (Δομοκός): Απαγχονισμός κρατούμενου στις τουαλέτες
28.6.2022 (Χανιά): 26χρονος αλλοδαπός απανθρακώθηκε στο Πειθαρχείο καθώς δεν υπήρχε φύλακας
2.8.2022 (Χανιά): 40χρονος Ελληνας βρέθηκε νεκρός
29.8.2022 (Χανιά): Απαγχονισμός 42χρονου Ελληνα ισοβίτη που είχε μεταχθεί από το Ψυχιατρείο Κορυδαλλού
Τραυματισμοί εξαιτίας συμπλοκών
20.7.2019 (Χανιά): Τρεις τραυματίες από συμπλοκή, εκ των οποίων ο ένας κατέληξε
29.7.2019 (Χίος): Τραυματισμός 38χρονου αλλοδαπού
9.9.2019 (Αυλώνας): Τραυματισμοί αλλοδαπών και σωφρονιστικών υπαλλήλων
29.9.2019 (Αυλώνας): Ξυλοδαρμός σωφρονιστικού υπαλλήλου από κρατούμενο
25.10.2019 (EKKN Βόλου): Τραυματισμός κρατούμενου στο κεφάλι
14.11.2019 (Τρίκαλα): Στο νοσοκομείο δύο κρατούμενοι ύστερα από συμπλοκή δέκα ατόμων
29.11.2019 (K.K. Δομοκού): Τέσσερις τραυματίες (ο ένας σοβαρά) ύστερα από συμπλοκή μεταξύ Αλγερινών και Μαροκινών
11.12.2019 (Αυλώνας): 22χρονος Πακιστανός υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση στο κεφάλι ύστερα από σοβαρό τραυματισμό
9.1.2020 (Αυλώνας): Μεταφορά δέκα κρατούμενων σε νοσοκομεία ύστερα από σοβαρά επεισόδια
25.11.2020 (Δομοκός): Τραυματισμός κρατούμενου από τέσσερα άτομα με ρόπαλα. Το θύμα διακομίστηκε στον «Ευαγγελισμό»
28.11.2020 (Πάτρα): Ξυλοδαρμός 54χρονου με λάστιχο ποτίσματος. Το συμβάν έγινε αντιληπτό την επόμενη ημέρα
14.12.2020 (Γρεβενά): Σε ΜΕΘ του ΑΧΕΠΑ παραμένει Αλβανός κρατούμενος μετά τον σοβαρό τραυματισμό του σε συμπλοκή
26.12.2020 (Δομοκός): Πέντε Ελληνες τραυματίες ύστερα από συμπλοκή με αλλοδαπούς. Στο νοσοκομείο 32χρονος με τραύμα στο κεφάλι και σουβλιές σε πολλά σημεία του σώματός του
10.1.2021 (Αλικαρνασσός): Στο νοσοκομείο Αραβας ύστερα από καβγά
9.1.2021 (Πάτρα): Συμπλοκή δύο Ελλήνων, με τον έναν να μεταφέρεται εσπευσμένα στο Νοσοκομείο του Ρίου
24.5.2021 (Δομοκός): Βαρύτατος τραυματισμός του Γιάννη Δημητράκη από 39χρονο Αλβανό βαρυποινίτη
15.9.2021 (Δομοκός): Πέντε τραυματίες (ένας σοβαρά) ύστερα από άγρια συμπλοκή
14.8.2022 (Πάτρα): Τέσσερις τραυματίες, εκ των οποίων ένας μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο
24.8.2022 (Χανιά): Τραυματισμοί κρατουμένων
28.8.2022 (Χανιά): Ενας κρατούμενος στο νοσοκομείο ύστερα από συμπλοκή με μεταλλικά αντικείμενα
9.8.2022 (Αλικαρνασσός): Τραυματισμός σωφρονιστικού υπαλλήλου στο κεφάλι κατά τη διάρκεια συμπλοκής δέκα κρατουμένων αραβικής καταγωγής
Επιθέσεις σε υπαλλήλους
Εχουν δημοσιευτεί εννέα συμβάντα, με το πιο επικίνδυνο στις φυλακές Μαλανδρίνου, όπου κρατούμενος μαχαίρωσε 37χρονο φύλακα την ώρα της επιστροφής στα κελιά. Ο δράστης ήταν ισοβίτης με το όνομα «Βλάχος». Ο φύλακας τραυματίστηκε σοβαρά και μεταφέρθηκε άμεσα στο νοσοκομείο.
Η CPT έχει καταγράψει αναλυτικά τα στοιχεία για κάθε μία από τις φυλακές που επισκέφτηκε το κλιμάκιο αλλά και το γενικό πολύ αρνητικό αποτύπωμα του 2021. Μόνο μία λέξη αρκεί: ντροπή! Επρεπε, βλέπετε, να έρθει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να αποφασίσει ο νέος γ.γ. Αντεγκληματικής Πολιτικής να δώσει εντολή προκειμένου: να επισκευάσουν τα τηλέφωνα των φυλακών ώστε να μπορούν οι κρατούμενοι να επικοινωνούν με τους δικούς τους, να απεντομώσουν τα μουχλιασμένα και γεμάτα κατσαρίδες καταστήματα, να επισκευάσουν τα ντους, να υποσχεθούν καλύτερο και επαρκές φαγητό κ.λπ.
Πού να ήξερε η Επιτροπή ότι η κυβέρνηση διόρισε διευθυντές φυλακών με βασικό κριτήριο την «αφοσίωσή» τους στο κόμμα, ενώ ταυτόχρονα απομάκρυνε άξια στελέχη ως μη αρεστά. Τρανό παράδειγμα τα Χανιά, όπου οι συχνές φασαρίες αλλά και τα «αλληλομαχαιρώματα» ακόμα μεταξύ νεοδημοκρατών υπαλλήλων έχουν φτάσει στα άκρα.
Πολύ χαρακτηριστικό είναι το σημείο που η CPT τονίζει ότι «αποτελεί πολιτική επιλογή της ελληνικής κυβέρνησης να προωθήσει μια ποινική πολιτική με ποινές πολύ μεγαλύτερες από ό,τι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Ο συνδυασμός των σχετικά χαμηλών ποσοστών εγκληματικότητας και των πολύ μεγάλων ποινών φυλάκισης δείχνει σαφώς ότι ο υπερπληθυσμός των ελληνικών καταστημάτων κράτησης είναι κατά πρώτο λόγο αποτέλεσμα μιας πολύ αυστηρής ποινικής πολιτικής και νομοθεσίας». Συμπληρώνει, δε, το προφανές, ότι «η κατασκευή νέων καταστημάτων κράτησης δεν είναι ικανή, από μόνη της, να προσφέρει μόνιμη λύση στο πρόβλημα του υπερπληθυσμού». Η αντιμετώπιση απαιτεί -σύμφωνα με την Επιτροπή- μια συνεκτική στρατηγική που θα αφορά τόσο την είσοδο στα καταστήματα κράτησης όσο και την αποφυλάκιση των κρατουμένων «προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η φυλάκιση, συμπεριλαμβανομένης της προσωρινής κράτησης, αποτελεί πραγματικά μέτρο έσχατης ανάγκης».
Η αντιπροσωπεία της CPT παρατήρησε έναν μεγάλο κουβά με φαγητό να παραδίδεται σε κάθε κοιτώνα του υπογείου της Ε' πτέρυγας (η πλέον άθλια πτέρυγα του Κορυδαλλού), όπου οι κρατούμενοι έπρεπε να το μοιράσουν χρησιμοποιώντας πλαστικά δοχεία και στη συνέχεια να χρησιμοποιήσουν το ψωμί τους ως κουτάλι για να τραφούνΕνώ οι φυλακές ξεχειλίζουν πάνω από κάθε επιτρεπτό όριο, διαμορφώνοντας συνθήκες βασανισμού και εξευτελισμού της ανθρώπινης ζωής, τα αγροτικά καταστήματα κράτησης λειτουργούν μόλις στο 35%, γεγονός που η Επιτροπή αποδίδει στα αυστηρά κριτήρια που θεσπίστηκαν πρόσφατα για τη μεταγωγή κρατουμένων στις αγροτικές φυλακές και συστήνει να επανεξεταστούν, μαζί με την πρόληψη να βρίσκονται οι κρατούμενοι κατά το δυνατόν κοντά στις οικογένειές τους.
Η επίσκεψη αποκάλυψε ένα ίδρυμα το οποίο έχει παραμεληθεί σε τέτοιο βαθμό που δεν ήταν σε θέση να παράσχει την κατάλληλη φροντίδα στους ασθενείς του. Το πιο σοκαριστικό ήταν το γεγονός ότι για ένα ψυχιατρικό νοσοκομείο που φιλοξενεί 160 ασθενείς δεν υπήρχε κανένας μόνιμος ψυχίατρος και μόνο 15 ώρες εβδομαδιαίας ψυχιατρικής εισόδου από πέντε διαφορετικούς γιατρούς. Επιπλέον, υπήρχαν μόνο δύο νοσηλεύτριες πλήρους απασχόλησης, η μία εκ των οποίων τέθηκε σε διαθεσιμότητα επειδή αρνήθηκε να εμβολιαστεί κατά του Covid» αναφέρει η Εκθεση.
Ανθρωποκτονίες
20.7.2019 (Χανιά): Πακιστανός πέθανε στο νοσοκομείο
27.7.2019 (Νιγρίτα): Θάνατος 35χρονου Γεωργιανού
26.6.2021 (Χανιά): Θάνατος κρατούμενου με αυτοσχέδιο μαχαίρι
29.4.2022 (Τρίκαλα): Νεκρός Αλβανός κρατούμενος
Αυτοκτονίες
10.7.2019 (Ψυχιατρείο Κορυδαλλού): Απαγχονισμός Ελληνα
19.7.2019 (Κορυδαλλός): Απαγχονισμός 38χρονου Αλβανού
23.9.2019 (Κορυδαλλός): Απαγχονισμός 52χρονου
27.9.2019 (Κορυδαλλός): Απαγχονισμός 40χρονου Αλβανού
14.12.2019 (EKKN Βόλου): Απόπειρα αυτοκτονίας κρατούμενου που κρεμάστηκε με αυτοσχέδιο βρόχο και διακομίστηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Βόλου
12.12.2020 (Γρεβενά): Απαγχονισμός Πακιστανού
25.12.2020 (Λάρισα): 27χρονος αλλοδαπός αυτοπυρπολήθηκε
2.7.2021 (Κέρκυρα): Αυτοκτονία 37χρονου Ελληνα που εξέτιε ποινή 10 ετών για ναρκωτικά
12.12.2021 (Ναύπλιο): Απαγχονισμός Ρουμάνου
06.12.2021 (Μαλανδρίνο): 38χρονος Αλβανός αυτοκτόνησε με κορδόνια μέσα σε κλούβα κατά την επιστροφή του από το Νοσοκομείο Αμφισσας
28.6.2022 (Αλικαρνασσός): Αυτοκτονία 34χρονου
28.6.2022 (Χανιά): Θάνατος αλλοδαπού ύστερα από φωτιά στο κελί του
28.6.2022 (Αλικαρνασσός): Απαγχονισμός 34χρονου Σύρου που είχε καταδικαστεί σε κάθειρξη πέντε ετών για συμμετοχή σε ληστείες
19.7.2022 (Δομοκός): Απαγχονισμός κρατούμενου στις τουαλέτες
28.6.2022 (Χανιά): 26χρονος αλλοδαπός απανθρακώθηκε στο Πειθαρχείο καθώς δεν υπήρχε φύλακας
2.8.2022 (Χανιά): 40χρονος Ελληνας βρέθηκε νεκρός
29.8.2022 (Χανιά): Απαγχονισμός 42χρονου Ελληνα ισοβίτη που είχε μεταχθεί από το Ψυχιατρείο Κορυδαλλού
Τραυματισμοί εξαιτίας συμπλοκών
20.7.2019 (Χανιά): Τρεις τραυματίες από συμπλοκή, εκ των οποίων ο ένας κατέληξε
29.7.2019 (Χίος): Τραυματισμός 38χρονου αλλοδαπού
9.9.2019 (Αυλώνας): Τραυματισμοί αλλοδαπών και σωφρονιστικών υπαλλήλων
29.9.2019 (Αυλώνας): Ξυλοδαρμός σωφρονιστικού υπαλλήλου από κρατούμενο
25.10.2019 (EKKN Βόλου): Τραυματισμός κρατούμενου στο κεφάλι
14.11.2019 (Τρίκαλα): Στο νοσοκομείο δύο κρατούμενοι ύστερα από συμπλοκή δέκα ατόμων
29.11.2019 (K.K. Δομοκού): Τέσσερις τραυματίες (ο ένας σοβαρά) ύστερα από συμπλοκή μεταξύ Αλγερινών και Μαροκινών
11.12.2019 (Αυλώνας): 22χρονος Πακιστανός υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση στο κεφάλι ύστερα από σοβαρό τραυματισμό
9.1.2020 (Αυλώνας): Μεταφορά δέκα κρατούμενων σε νοσοκομεία ύστερα από σοβαρά επεισόδια
25.11.2020 (Δομοκός): Τραυματισμός κρατούμενου από τέσσερα άτομα με ρόπαλα. Το θύμα διακομίστηκε στον «Ευαγγελισμό»
28.11.2020 (Πάτρα): Ξυλοδαρμός 54χρονου με λάστιχο ποτίσματος. Το συμβάν έγινε αντιληπτό την επόμενη ημέρα
14.12.2020 (Γρεβενά): Σε ΜΕΘ του ΑΧΕΠΑ παραμένει Αλβανός κρατούμενος μετά τον σοβαρό τραυματισμό του σε συμπλοκή
26.12.2020 (Δομοκός): Πέντε Ελληνες τραυματίες ύστερα από συμπλοκή με αλλοδαπούς. Στο νοσοκομείο 32χρονος με τραύμα στο κεφάλι και σουβλιές σε πολλά σημεία του σώματός του
10.1.2021 (Αλικαρνασσός): Στο νοσοκομείο Αραβας ύστερα από καβγά
9.1.2021 (Πάτρα): Συμπλοκή δύο Ελλήνων, με τον έναν να μεταφέρεται εσπευσμένα στο Νοσοκομείο του Ρίου
24.5.2021 (Δομοκός): Βαρύτατος τραυματισμός του Γιάννη Δημητράκη από 39χρονο Αλβανό βαρυποινίτη
15.9.2021 (Δομοκός): Πέντε τραυματίες (ένας σοβαρά) ύστερα από άγρια συμπλοκή
14.8.2022 (Πάτρα): Τέσσερις τραυματίες, εκ των οποίων ένας μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο
24.8.2022 (Χανιά): Τραυματισμοί κρατουμένων
28.8.2022 (Χανιά): Ενας κρατούμενος στο νοσοκομείο ύστερα από συμπλοκή με μεταλλικά αντικείμενα
9.8.2022 (Αλικαρνασσός): Τραυματισμός σωφρονιστικού υπαλλήλου στο κεφάλι κατά τη διάρκεια συμπλοκής δέκα κρατουμένων αραβικής καταγωγής
Επιθέσεις σε υπαλλήλους
Εχουν δημοσιευτεί εννέα συμβάντα, με το πιο επικίνδυνο στις φυλακές Μαλανδρίνου, όπου κρατούμενος μαχαίρωσε 37χρονο φύλακα την ώρα της επιστροφής στα κελιά. Ο δράστης ήταν ισοβίτης με το όνομα «Βλάχος». Ο φύλακας τραυματίστηκε σοβαρά και μεταφέρθηκε άμεσα στο νοσοκομείο.